Praatjes

Ik ben een oude witte man, daar kan ik niets aan doen. Ging vanzelf. Aan het einde van het jaar vier ik met mijn soortgenoten het jaarlijkse muziekfeestje, de Top 2000. Tussen Kerst en Nieuwjaar halen we herinneringen op uit de tijd dat we met onze cassetterecorder voor de radio zaten. Als de diskjockey was uitgeluld, snel op play drukken. Matthijs van Nieuwkerk en Leo Blokhuis, de leiders van de oude-witte-mannen-beweging, vertellen verhalen en draaien de plaatjes van vroeger. De tijd van de lange haren en veel bier in de jeugdsoos. Luisteren naar de Top 2000. Het ene jaar stond Deep Purple op nummer 1 en het andere jaar was dat Led Zeppelin. Af en toe was het, wat een verrassing, Queen. De Top 2000, een heerlijke traditie.

Maar nu is er onrust in het land. De vrouwenbeweging is boos, omdat de eerste vrouw pas op plek 24 is terug te vinden. Claudia de Breij, gezakt van plek 14.  Op zaterdagochtend lees ik in het AD dat Özcan Akyol ook boos is. Hij mist zijn jeugdidool Tarkan in de lijst. Als Nederlander met een migratieachtergrond vindt hij dat er wel wat meer oriëntaalse popmuziek in de lijst mag. “Meer belastinggeld naar de publieke omroep, zodat muziek met een kleurtje ook een plek krijgt in ons collectieve bewustzijn”, is zijn pleidooi. Nog diezelfde ochtend is het raak op de sociale media. De oude witte mannen veranderen in boze witte mannen. Eus krijg er digitaal van langs, en niet zo zuinig ook. Aan het eind van de dag lees ik de reactie van de columnist. Ik ben er ingetuind, met boter en suiker. Net als al die andere oude witte mannen, had ik Eus verkeerd begrepen. Het was ironisch bedoeld. We mogen volgende week gewoon lekker genieten van de oude-witte-mannen-muziek. Ik houd van de columns van Özcan Akyol. Ik houd van zijn open blik en scherpe pen, maar die ironie had ik niet zien aankomen. Als ik Eus was, zou ik toch eens een biertje gaan drinken met Youp.

Het begon in Frankrijk en het loopt daar inmiddels ook behoorlijk uit de hand. Protest tegen verhoging van de brandstofprijzen is uitgegroeid tot verzet tegen de arrogantie van de macht. De politieke elite moet het ontgelden. De burgers zijn boos en daarom trekken ze gele hesjes aan. Ik heb ook zo’n hesje in de auto liggen, voor als ik stil kom te staan. Tot nu toe heb ik nog geen reden gehad om het hesje aan te trekken. Ik ben niet boos en mijn auto is tot nu toe lekker blijven rijden. Misschien moet ik het hesje in mijn rugzak stoppen, voor als de trein weer eens stil komt te staan. Zou toch leuk zijn? Alle reizigers trekken spontaan een geel hesje aan, als de trein niet op tijd vertrekt. De beelden zouden de wereld over gaan, als de perrons geel kleuren. “Vreedzaam protest van Nederlandse forenzen”.

Maar vanaf 1 januari geen grappen meer. Dan is het afgelopen met de ludieke acties. Dan gaan de prijzen bij de slager, de groenteboer en de bakker omhoog. Niet omdat deze hardwerkende middenstanders ook eens op vakantie willen, maar omdat onze minister president heeft bedacht dat de btw omhoog moet. “Want, dan kan de loonbelasting omlaag”, zegt Mark. Ook gaan we allemaal een beetje meer betalen voor onze gasrekening. “Dat is goed voor het milieu”, zegt Mark. En de ziektekostenverzekering wordt ook voor iedereen duurder. “Maar dan hoeft het eigen risico niet omhoog”, zegt Mark.  Ik zeg: “Gele hesjes”.

Wie het eerste over de streep is, het hoogste springt of het meeste doelpunten maakt, heeft de wedstrijd gewonnen. Dat is logisch. Zodra er een jury aan te pas moet komen om te beoordeling wie er gewonnen heeft, haak ik af. Jurysporten, ik houd er niet van. Een jury kan beïnvloed worden en is per definitie subjectief. Het gevaar van vriendjespolitiek ligt op de loer. Er is altijd discussie over de uitslag.

Afgelopen zaterdag was het weer zover, Surprise-avond. Hoe het zo gekomen is weet ik niet, maar ergens in onze familiegeschiedenis is het besluit genomen dat er prijzen uitgereikt moeten worden voor het beste gedicht en de mooiste surprise. Jarenlang ging dat heel erg goed. Mijn broer en ik beoordeelden, op een uiterst deskundige manier, het werk van de familieleden en uiteindelijk won de beste. Sinds enige jaren heeft de jongere generatie het jureren echter overgenomen en u raadt het al. Het zijn niet altijd de besten meer die er met de prijzen vandoor gaan. Zo ook dit jaar. Ik ben expres naast de juryleden gaan zitten, zodat ik ze kon helpen. Ik heb ze voorzien van argumenten en deskundig advies. Het was aan dovenmansoren. Eigenwijze horken zijn het, die neef en zoon van mij. Ik geef het meteen toe, mijn gedicht en surprise hadden geen recht op de eerste prijs. Een plekje in het rechter rijtje was dit jaar voor mij het hoogst haalbare. Maar ik had toch echt een andere winnaar in gedachte. Mijn zus wist het treffend te formuleren. “Zo’n surprise-avond is als meedoen aan het songfestival: Je stopt er heel veel energie in en je weet van te voren dat je toch niet wint.”

Het songfestival mag van mij morgen afgeschaft worden, maar misschien ga ik volgend jaar toch iets eerder aan mijn surprise en gedicht beginnen. Het was weer een heerlijk avondje.

Het is nog rustig. De Hema is net open en de vitrine staat nog vol met lekkere taartjes en tompoucen. De mevrouw voor mij neemt de tijd. Zij heeft duidelijk geen last van de ochtend.

“Wat een leuke sinterklaastaartjes.”

“Ja leuk hè”, zegt de verkoopster. “En… zonder Zwarte Piet, want dat mag niet meer.”

“Dat is toch errug.”

“Ze pakken alles af, mevrouw. Er mag straks helemaal niks meer.”

“Straks mag Black Friday ook niet meer.”

De mevrouw legt voor de zekerheid nog even uit dat black zwart betekent, alsof een winkelmedewerkster geen Engels zou spreken.

Ik luister en zeg niets. Twee boze witte mevrouwen, daar kun je maar beter niet mee in discussie gaan.

Eigenlijk zouden we Black Friday gewoon Zwarte Vrijdag moeten noemen. We wonen tenslotte in Nederland. Eigen taal eerst. Past ook mooi bij Zwarte Zaterdag. De dag waarop je nog even thuis moet blijven. Stap een dag later in je auto om naar de zon te rijden, adviseert de ANWB ons elk jaar in de zomer. De burgemeester van Rotterdam deed afgelopen vrijdag een oproep om niet meer met de auto naar het centrum te komen. Neem de fiets of de tram. Alles staat vast. Zwarte Vrijdag.

Black Friday, een dag die helemaal niets met onze cultuur te maken heeft. “Ze” mogen hem van mij meteen afpakken. Terug naar het eigen land. Misschien moeten we actie gaan voeren om de echte Nederlandse uitverkoop weer terug te krijgen. Vier weken in januari en vier weken in juli. De Belgen hebben het nooit afgeschaft en daar gaat het toch ook goed? Weg met die Amerikaanse fratsen. Maar ik denk dat de witte mevrouwen dan boos worden. Misschien moeten we toe naar een poldercompromis: We houden Black Friday, maar dan echt alleen op vrijdag en we noemen het Zwarte Vrijdag. Zwarte Piet houden we er ook in, maar we maken hem een beetje minder zwart en we noemen hem Roetveeg Piet. Iedereen tevreden. Toch?

 

 

 

 

Of we dat nu leuk vinden of niet, een mensenleven zit vol ongemakken en beperkingen. Sommige mensen zijn te dik, anderen zijn te dun. Sommigen hebben een te grote neus of een kale kop. En soms ben je gewoon niet tevreden met je cupmaat of zijn je lippen te dun. Als je pech hebt kun je niks zien, niks horen of niet lopen. Je kunt aan de dokter vragen om er iets aan te doen. Een maagbandje, een implantaatje of een fillertje. Je kunt er ook voor kiezen om gewoon met een kale kop en een scheve neus door het leven te gaan. Soms heb je geen keus. Doof is doof. Je hebt je lot te accepteren. De meeste mensen doen dat vrij aardig en maken iets van het leven. Er zijn echter mensen die geen genoegen nemen met hun lot. Afgelopen week zag ik in het programma “Ik wil een kind” een paar homomannen voorbij komen die, u raadt het al, een kind wilden. Ze hadden echter een probleempje: Moedertje Natuur heeft de man met een beperking opgezadeld. Hij kan zelf geen kinderen krijgen. Een taakje bij de conceptie, maar voor de rest mag de vrouw het doen. Geen dokter of specialist die daar iets aan kan veranderen. De mannen in kwestie zochten wanhopig naar oplossingen. Eén man kwam er na een huwelijk en drie kinderen achter dat hij meer hield van een andere man. Prima, geen probleem. Ga van je vrouw af, leg het uit aan je kinderen en geniet van de rest van je leven. Maar de nieuwe partner wilde ook graag een kindje van zichzelf. Ik zag een ander stel dat niet kon kiezen wie van de twee de natuurlijke vader zou moeten worden. Ze bedachten om hun sperma te mengen in een potje en dan aan te bieden aan een draagmoeder. Ik zag een alleenstaande man die op zoek was naar een vrouw die met hem een kindje maar niet het huwelijk  en het bed wilde delen. Co-ouderschap was zijn oplossing. Ik heb afgeleerd om morele oordelen te hebben, maar soms denk ik bij mijzelf: Accepteer dat er soms ook beperkingen aan het leven zitten en maak er wat van.

“Er ligt een Pool in zijn auto bij ons op de parkeerplaats. Misschien is hij wel dood. Moet ik de politie bellen?” Het is een WhatsApp berichtje op de telefoon van mijn vrouw. Haar collega is op zondag nog even wat klusjes aan het doen op het werk. “Ik ga zo toch naar mijn moeder, dan rij ik eerst wel even bij jou langs”, antwoordt mijn vrouw. Een dooie Pool op een grauwe zondagmiddag in november. Ik vind het geen prettige gedachte en besluit mee te rijden. Het is een grote grijze Renault Scénic. De stoel in ligstand en de magere Pool met zijn mond wijd open en zijn ogen dicht. De collega doet de deur open en weet niet goed wat ze moet doen. “Hij ligt daar al een uurtje of twee, zullen we de politie bellen?”. Ik stel voor om eerst maar eens te kijken of hij echt dood is, voordat we de sterke arm inschakelen. Zonder het antwoord van de dames af te wachten, wandel ik heldhaftig naar de grijze auto. Hij ziet er niet echt fris uit. Ik tik op het zijruitje en meteen opent de man zijn ogen. “Are you okay?” roep ik. Ik ga er voor het gemak maar vanuit dat de man geen Nederlands spreekt. Het kenteken van de auto is tenslotte Pools. In slow motion komt de man overeind en draait het raampje open. “It is not allowed to sleep here. This parkingplace is private”, vertel ik op vriendelijke toon. “I was not sleeping, I am only resting a little.” De Pool spreekt Engels op mijn niveau. We begrijpen elkaar.

In de keuken van het gebouwtje stel ik mijn vrouw en haar collega gerust. We drinken een bakkie koffie en kijken af en toe uit het raam naar de Pool in zijn grote grijze auto. Hij zit inmiddels weer rechtop en heeft een sigaretje in zijn mond. Als we de parkeerplaats oplopen, omdat de dames ook behoefte hebben aan een peuk, is de Pool verdwenen.

Je hebt hardwerkende Nederlanders en hardwerkende Polen.

 

Twijfel, altijd weer die twijfel. Maak je wel de juiste keuze? Het is lastig, het kost tijd, maar meestal blijft het daar wel bij. Soms, heel soms kan die twijfel fataal worden.

“Zorg ervoor dat je op tijd thuis bent, vanmiddag”, drukt mijn vrouw mij op het hart. Vanavond gaan we naar het theater. Ik twijfel, ga ik met de auto naar Putten of neem ik gewoon de trein. Als je eenmaal in de file staat, kom je er niet meer uit. Ik besluit de trein te nemen. Zal ik dan met de auto naar het station gaan in plaats van op de fiets? Dat scheelt een kwartiertje, maar aan het eind van de middag is het ook altijd druk, dan zou de fiets misschien wel eens sneller kunnen zijn. Twijfel. Het wordt de auto. Foute keuze, blijkt die middag. Als ik, na een voorspoedige treinreis in de auto stap gaat het bij het eerste verkeerslicht al mis. Pas bij de derde keer groen kan ik het kruispunt oversteken. De oprit naar de rijksweg staat helemaal vast. Wat zal ik doen? Aansluiten of toch binnendoor proberen? Ik piep uit de rij. Zinloze actie. Een verkeersinfarct in de regio Rotterdam zorgt ervoor dat alleen de fietsers zijn op tijd thuis zijn. Die avond laten we ons met de metro naar het Oude Luxor in Rotterdam brengen. Het werd een topavond. Tegen middernacht is het verkeer genezen van zijn  infarct. Met een goed gemoed stappen we de metro uit en de auto in, om onze goede vriendin nog even thuis af te zetten. In de verte loopt een rat naar het midden van de weg. Hij stopt. Hij twijfelt en kiest eieren voor zijn geld. Terug naar de stoep. Maar dan… De sukkel, hij lijkt zich te bedenken, keert als  een razende weer om en rent toch naar de andere kant van de weg. Tok, tok, horen we in de auto. De rat is plat.

Nederlandse Spoorwegen

t.a.v. President Directeur

R.H.L.M. van Boxtel

 

Vlaardingen, 28 oktober 2018

 

Beste meneer Van Boxtel,

Ik weet niet of u wel eens met de trein reist? Ik wel. Ik weet ook niet of u gelukkig getrouwd bent. Dat gaat mij natuurlijk niets aan, maar ik ben het in ieder geval wel. Nog wel. U moet weten dat ik elke dag van Schiedam naar Amsterdam reis en weer terug. Dat doe ik met uw Nederlandse Spoorwegen. Ik probeer zo veel mogelijk buiten de spitsuren te reizen. Dat heeft u een poosje geleden eens aan mij gevraagd. Daardoor eten mijn vrouw en ik bijna nooit gezamenlijk. Daar komen we wel overheen hoor. Er zijn ergere dingen in de wereld. Maar, na 32 jaar huwelijk, begint mijn vrouw te twijfelen. Zij gelooft mij niet meer. Ongeveer één keer per week stuur ik haar een berichtje via WhatsApp, dat ik later thuis kom. Ik schrijf dan dat er een wisselstoring is, dat er geen conducteur is of, als ik met de Intercity Direct reis, dat de trein kapot is. Soms wordt er een station ontruimd en er is ook wel eens een aanrijding met een persoon. Dat is verschrikkelijk en daar kunt u niets aan doen, maar ik moet het wel appen naar mijn vrouw. En nu gelooft zij mij dus niet meer. Zij denkt dat ik er een vriendin op na hou.

Meneer Van Boxtel, we zien of horen u niet zo vaak in de media, maar als u ons iets vertelt, is het altijd een positief verhaal. Dat het weer beter gaat en dat bijna alle treinen op tijd rijden. Begrijpt u dat mijn vrouw mij niet meer gelooft, meneer Van Boxtel?

Wilt u mij een plezier doen en een keer aan mijn vrouw uitleggen, dat het echt waar is. Dat er elke dag wel iets aan de hand is op het spoor. Alstublieft meneer Van Boxtel. Dat zou goed zijn voor mijn huwelijk.

Alvast bedankt.

Met vriendelijke groet,

Ronald de Niet

 

Het schiet al op. Nog een paar weken en dan komt de Goedheiligman ons land weer binnenvaren met zijn pietermannen. Het kinderfeest aller kinderfeesten. Ik ben inmiddels dik over de vijftig en mijn kind is het huis uit. Kleinkinderen zijn er gelukkig nog niet. Ik hoef alleen nog mee te doen met de discussie over de kleur van Pietermanknecht en mij tegoed te doen aan het gevulde en dikke speculaas uit de supermarkt. Verder heb ik er geen last meer van. Tenminste dat zou je denken. Niets is echter minder waar. De ene familie vindt het toch wel erg leuk om met z’n allen het sinterklaasfeest te vieren met surprises en gedichten. De andere kant heeft ook wel zin in een gezellig avondje met kleine cadeautjes en zo, en dan voor iedereen ook nog een gedichtje. Waarom nou, vraag ik mij af? Ik heb het al zo zwaar. Inmiddels ben ik gedwongen lid geworden van lootjestrekken.nl. Volledig digitaal ben ik gekoppeld aan een familielid, waarvan ik de naam niet mag noemen. Mijn vrouw voert de druk op. “Heb je je lijstje al op lootjestrekken.nl gezet? Je moet ook nog een lijstje bij mij inleveren voor het avondje bij ons.” Maar ik heb alles al. Ik ben ontzettend tevreden. Ik hoef geen cadeautjes meer. En toch moet het. Sinds een paar dagen vul ik mijn vrije avonden met het doorspitten van alle folders die in de bus gevallen zijn. Ik speur op Spotify naar goede muziek. Een CD doet het altijd goed op een verlanglijstje. Ook een boek zou kunnen. Maar welk boek? Ik ga voorlopig niet op vakantie, dus het mag zeker niet te dik zijn. Mijn collega’s vragen of er iets is. “Je ziet er zo moe uit.” In mijn bed lig ik te piekeren. Ik kan de slaap niet vatten. Lijstjesstress. En dat is nog maar het begin. Als ik de lijstjes klaar heb, volgt de surprise- en gedichtenstress. Hoe hou ik dit vol? Doe nog maar een stukje gevuld speculaas.

Afgelopen week zaten een paar Kamerleden zich weer druk te maken. Niet zonder succes, want ze kwamen ermee in de krant. Onze koning en koningin reizen te veel met het vliegtuig. Ze zouden wat vaker de trein moeten pakken.

Maar die luitjes van het Koningshuis moeten toch goed beveiligd worden? We willen toch niet dat er één of andere malloot onze koning of, erger nog, onze koningin iets aandoet. De beveiliging op een luchthaven is over het algemeen al veel beter geregeld dan op een treinstation. Daar hoef je niet veel meer aan te doen. Dat scheelt aardig wat belastingcentjes. Ja, maar het gaat om het milieu. Het Koningshuis heeft een voorbeeldfunctie. Dat is lekker dan. Er zitten al zo veel mensen in de trein, daar kan echt niemand meer bij hoor. Laat die voorbeeldfunctie maar zitten. Het klopt natuurlijk wel dat de trein hartstikke milieuvriendelijk is en dat het vliegtuig zo’n beetje de ergste nachtmerrie zou moeten zijn van elke milieuactivist. Maar we redden de aarde niet met het afschaffen van de Koninklijke reisjes  door de lucht. Die Kamerleden zouden zich eens druk moeten maken over het vlieggedrag van hun eigen kiezers. Waarom reizen die zo graag en veel met het vliegtuig? Juist, omdat het zo lekker goedkoop is. En hoe komt dat? Omdat die vliegtuigen accijns- en btw-vrij mogen tanken. U en ik betalen ons scheel aan de pomp voor een litertje euroloodvrij en die jongens van de vliegtuigmaatschappijen krijgen hun brandstof bijna voor niets. Hoezo, de vervuiler betaald? De btw op uw boterham met jam gaat straks met 3 % omhoog. Weet u hoeveel btw er op een vliegtuigticket zit? Nul procent. Laat die Kamerleden zich daar eens druk over maken. Dat zou pas goed zijn voor het milieu. Bovendien kan de minister van financiën een paar miljard inboeken als er een paar procentjes btw en accijns op de kerosine gezet wordt. Kunnen we ook eens stoppen met dat gezeur over die dividendbelasting.